Yakın Çağ'da Avrupa
Yakın Çağ'da Avrupa Devletleri
İngiltere
*1215'te Magna Carta imzalandı.
*1265'te parlamenter sisteme geçildi.
*Yüzyıl Savaşları'nda Fransa'ya yenildi ve karada üstünlüğünü kaybetti.
*Çifte Gül Savaşları'ndan sonra kuvvetli bir deniz devleti haline geldi.
*XVII. yüzyılda Kral Charles döneminde parlamento dağıtıldı ve halk Cromwel önderliğinde ayaklandı. Kral öldürüldü.
*Cromwel Cumhuriyet ilan ettiğini bildirdi.
*Fakat bir süre sonra parlamentoyu dağıttı.
*Kral, III. William döneminde "İnsan Hakları Beyannamesi" yayınlanarak demokratik krallık kuruldu.
Almanya
*XIX. yüzyıl sonlarına kadar siyasi birliğini tamamlayamadı.
*Reform döneminde, Protestan prenslerle Kral II. Ferdinand arasında Otuz Yıl Savaşları çıktı.
*Viyana Kongresi'nde Germen Konfederasyonu kurulmasına ve komisyon başkanlığına Avusturya'nın getirilmesine karar verildi.
*Konfederasyon dışında bırakılan Prusya Avusturya ile savaşa girdi.
*Prusya başbakanı Bismarck 1871'deki Sedan Savaşı'nda Fransa'yı yendi.
*Almanya Prusya öncülüğünde Kral III. Wilhelm başbakanlığında siyasi birliğini sağladı.
Fransa
*Yüzyıl Savaşları'nda İngiltere'yi yendi; fakat Reform döneminde mezhep çatışmaları yaşandı.
*Kral IV. Henry döneminde Fransa koyu bir mutlakiyetle yönetilmeye başlandı.
İspanya
*XV. yüzyılın sonlarına doğru Coğrafi Keşifler'e başladı.
*XVI. yüzyılda önemli bir sömürge devleti oldu.
*XVII. yüzyılda İngiltere ve Fransa'ya birtakım sömürgelerini kaptırdı.
*Hollanda da İspanya'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
İtalya
*Haçlı Seferleri'nden sonra Akdeniz'de ticari üstünlüğü ele geçirdi.
*Venedik ve Ceneviz gibi denizci devletler Yeni Çağ'da ticari üstünlüğünü kaybetti.
*1815'te toplanan Viyana Kongresi'nde İtalya yedi hükümete ayrıldı.
Rusya
*Lehistan, XVIII. yüzyıla kadar Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Rusya arasında tampon devlet durumunda kalmıştı.
*XVII. yüzyıldan itibaren Rusya'nın Lehistan iç işleine müdahale etmesi üzerine karışıklıklar çıktı.
*XVII. yüzyılda Çar Petro döneminde yapılan ıslahatlarla kendisini geliştirdi.
*İsveç, Osmanlı Devleti ve Lehistan ile savaştı.
ABD'nin kuruluşu
*Kristofer KOlomb'un (1492) keşfinden sonra İngilizler bölgede sömürge oluşturmuştu.
*XVIII. yüzyılın ortalarından itibaren İngilizler kıyılardan içe doğru ilerledi.
*Buralara Avrupa'dan gelen göçmenler yerleştirildi. İngiltere parlamentosu Yedi Yıl Savaşları'nda bozulan ekonomisini toparlayabilmek amacıyla kolonilerden aldığı vergiyi artırdı.
*Koloniler, İngiliz parlamentosunda temsil hakları olmadan vergi ödemeyeceklerini bildirdi.
*İngiliz mallarını protesto eden koloni halkı, Boston limanına gelen İngiliz gemilerindeki çayları denize boşalttı. Limanlar İngiltere tarafından ablukaya alındı.
*Koloni halkının buna karşı çıkması üzerine ayaklanma başladı.
*I. Philedalphia Kongresi (1774) : Koloni meclislerinin onayı olmadan vergi alınmaması ve ticareti engelleyici yasaların kaldırılması kararı alındı.
*II. Philedalphia Kongresi (1776) : Koloniler İngiltere'ye karşı bağımsızlıklarını ilan etti.
*Versailles Antlaşması (1783) ile İngiltere ABD'nin bağımsızlığını kabul etti.
Sanayi Devrimi
Sanayi Devriminin Nedenleri
*XVI. yüzyılda Avrupa'da Rönesans ile başlayan bilimsel gelişmeler peşinden teknik gelişmeleri getirdi.
*Bilim ve teknik araştırmalara hükümetler önemli sermayeler ayırdı.
*Coğrafi Keşifler sonunda ticaretin gelişmesi, sömürge imparatorluklarının kurulması ile Avrupa'da sermaye birikimi oluştu.
*Sanayi Devrimi; 1690'dan itibaren kullanılmaya başlanan buhar gücü sayesinde üretimin, ulaşımın ve tekniğin gelişmesi sonucu dünyada yaşanan değişime verilen addır.
*Sanayi Devrimi'nin ilk aşamasında temel hammadde kaynağı taş kömürüydü.
*1878'de içten patlamalı motorların icadıyla birlikte petrol ön plana çıkmıştı.
*Sanayi Devrimi, XVIII. yüzyılda İngiltere'de ilk defa dokuma alanında görüldü.
Sanayi Devriminin Sonuçları
*Üretimin bol ve ucuza mal edilmesi üzerie, hammadde ve pazar ihtiyacı daha da arttı. Bu durum sömürgecilik yarışını hızlandırdı.
*Kol gücünün yerini makinanın almasıyla, küçük işyerleri ve atölyeler, yerlerini fabrikalara bıraktı. Fabrikaların ihtiyacını karşılamak amacıyla büyük sermayeli şirketler ve bankalar doğdu.
*1869'da Süveyş Kanalı, 1914'te Panama Kanalı açıldı ve deniz ulaşımının cazip hale gelmesi ile ticaret gelişti.
*XVII. yüzyılda Avrupa'da görülen nüfus artışı, köyden büyük kentlere göçü başlattı. Çarpık kentleşmeyi doğdu.
*İşsiz insanlar kentlerdeki sanayi sektöründe, düşük ücretlerle burjuvazinin emrinde çalışmaya başladı. Ucuz el emeği, sosyal güvencesi olmayan, ağır şartlarda çalışan fabrika işçisini ortaya çıkardı.
*Sosyalizm, Komunizm, Liberalizm ve Kapitalizm gibi ekonomik sistemler tanımlanmaya başlandı.
*Sanayi Devrimi'ne Avrupa ile birlikte katılmayan Osmanlı Devleti'nin ekonomisi çöktü.
Sömürgecilik
Sömürgeciliğin Gelişmesi
*Sanayi Devrimi hammadde ve pazar ihtiyacını artırdı.
*Coğrafi Keşifler ile birlikte denizaşırı ticaretin gelişmesi, uzak hammadde kaynaklarının daha rahat kullanılmasını sağladı.
*Avrupa devletleri, XVII. yüzyılda yeni sömürge alanları bulmak için harekete geçti.
*İngiltere; Hindistan Birmanya, Belücistan, Kıbrıs, Malta ve Mısır'ı sömürgeleştirdi.
*Fransa; sömürgelerinin bir kısmını İngiltere'ye kaptırdı. Cezayir, Tunus ve Sudan bazı bölümleri ile Madagaskar Adası'na yerleşti.
*Almanya; Afrika ve Pasifik'te sömürgeler elde etti.
*Sömürgecilik Birinci Dünya Savaşı'nın önemli nedenlerinden birini oluşturur.
*İtalya; Kızıldeniz kıyısındaki Eritre ve Trablsugarp'ı aldı.
*Rusya; sıcak denizlere açılabilmek amacıyla Boğazlar'a yöneldi. Sibirya'dan Japon Denizi'ne kadar hammadde kaynaklarına sahip oldu.
Fransız İhtilali
Fransız İhtilali'nin Nedenleri
*1756-1763'teki Yedi Yıl Savaşları'nda İngilizler ile savaşan Fransızlar'ın İngiltere'deki meşrutiyet yönteminden etkilenmesi.
*Amerika Bağımsızlık Savaşı'nı destekleyen Fransızlar'ın, İnsan Hakları Bildirisi'nden etkilenmesi.
*Fransa'da mutlaki krallığın uyguladığı baskı rejimi nedeniyle özgürlük ve eşitlik ortamının olmaması.
*Devlet yönetiminde soyluların geniş ayrıcalıklara sahip, halkın ise kralın emirlerine körü körüne itaat eden durumunda olması.
*Devlet çıkarlarına ters düşen fikirlere sahip kişilerin ağır biçimde cezalandırılması.
*Rönesans'ın etkisiyle ortaya çıkan "Aydınlanma Çağı" nın, Fransız düşünürler tarafından benimsenmesi.
*Fransa'nın XVIII. yüzyılda katıldığı savaşlar ve devletin gereksiz harcamalarının ekonomiyi sarsması üzerine halkın ağır vergiler altında ezilmesi.
Fransız İhtilali (1789)
*1 Mayıs 1789'da Milli Meclis, kendi onayları olmadan halktan vergi toplanmaması kararını aldı.
*Kral buna karşı çıktı ve Meclisi kapatmak istedi. 14 Temmuz 1789'da Paris'te ayaklanan halk Bastille Hapishanesi'ni bastı ve siyasi tutukluları serbest bıraktı.
*4 Ağustos 1789'da bütün feodal haklar "Kurucu Meclis"e dönüşen "Milli Meclis" tarafından kaldırıldı.
*28 Ağustos 1789'da "İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi" ilan edildi.
*Kurucu Meclis, Anayasa hazırlayarak demokratik krallığa geçildiğini bildirdi.
*Kral XVI. Louis, başa geçmek isteyince ihtilalciler tarafından yakalanarak kraliçe Marie Antoinette ile birlikte idam edildi.
*Fransa'da Robespier önderliğinde "terör dönemi" başladı.
*Kurucu Meclis, 1795'teki anayasa ile Direktuvar Hükümeti'ni kurduğunu bildirdi.
*1799'da Napolyon Bonaparte darbe ile başa geçti.
*Napolyon, 1804'te Fransa'da imparatorluğu ilan etti.