Bitinya Dönemi
Akyazı'yı da içine alan Sakarya Bölgesi, üzerinde yaşayan topluluklara bağlı olarak sırayla Misya ve Bitanya adlarını aldı. Bu adlardan en uzun ömürlüsü M.Ö. IX. yüzyıldan M.S. N. yüzyıla kadar varlığını koruyabilen "BİTİNYA" idi.
Bitinler, Bedrikler ve Moriondinler'in kaynaşmasından meydana gelmiş bir toplumdur. Tarihçi Heredotes, Bitinlerin Trakyalı olduğunu ileri sürer.
Bitinya, Lidya kralı Krosos'un tümüyle eline geçmiş ise de M.Ö. 546'da Lidyalıları yenilgiye uğratan Pers Kralı II. Kiros, bu bölgeyi de topraklarına katmıştır.
M.Ö. 334-332'de Pers ordularını arka arkaya yenilgiye uğratan Makedonya kralı Büyük İskender, Bitinya topraklarına da egemen oldu. Bu bölge M.Ö. 282'ye kadar İskender'in komutanlarının eline kaldı.
Roma orduları M.Ö. 85'de Sakarya bölgesine girdi. Bitinya kralı IV. Nikonedes, Roma'nın bir uydusu durumuna düştü.
Sakarya bölgesi daha sonra Roma'nın Bitinya Pontus eyaleti içinde yer aldı.
ROMA DÖNEMİ:
Roma'nın ilk egemenliği döneminde Bitinya'nın Akyazı kesimi Balat krallıklarının elindeydi. Balat kralı Amintos'un M.Ö. 27'de ölümünden sonra bu bölge Roma'nın bir uydusu durumuna düştü.
BİZANS DÖNEMİ:
Bizans döneminde, kuzey Sakarya'nın doğusu (Akyazı, Karasu, Hendek) Regio Tersia adıyla anılmaktaydı. Bugün Akyazı'dan Sakarya'ya giderken E-5 karayolu sol kıyısında bulunan Küçük Esence (Tersia-i Sagır),Büyük Esence (Tersia-i Kebir)yerleşim yerleri bu gün toprak altında kalmıştır.
395'de imparatorluk Doğu ve Batı Roma olarak ikiye ayrılınca, Sakarya bölgesi, Doğu Roma (Bizans) içerisinde yer almıştır.
by 
Subject: Bitinya Dönemi 